CyberKnife е напредна технологија за неинвазивна, безболна радиохирургија која нуди субмилиметарска прецизност во лекувањето на ракот во кој било дел од телото.
Во основа, CyberKnife е напреден линеарен акцелератор (LINAC) проектиран за третман на рак. Може да лекува канцерогени и неканцерозни тумори и некои други состојби каде што зрачењето е соодветна терапија. CyberKnife се состои од линеарен акцелератор со тежина од 140 kg кој произведува рендген зраци од 6 MV, позициониран на индустриски робот со 6 зглобови и роботизиран кауч за пациенти што може да се движи во 6 насоки. Уредот за лекување танцувајќи се врти околу пациентот, користејќи компјутерски контролирана технологија на роботи и дозира зрачење од стотици агли. Роботот има чувствителност од 0,2 mm. Со овој систем, канцерогените области во мозокот и целото тело може да се третираат со високи дози на зрачење. Здравите ткива се сочувани на максимални нивоа од ефектите на зрачењето.
CyberKnife се применува преку пластична маска или имобилизатор што се става на телото на пациентот без хируршка постапка. За време на третманот, пациентот лежи на роботски контролирана маса која може да се движи во 6 насоки. Систем за снимање ја следи локацијата на туморот и ги надгледува движењата на пациентот за да ја промени позицијата доколку е потребно. Тоа помага безбедно да се лекуваат тумори на белите дробови и црниот дроб кои се движат со дишењето. За време на третманот, пациентите не мора да го задржуваат здивот односно дишат нормално. Системот ги споредува снимките од компјутерска томографија и магнетна резонанца направени пред третманот со моментните снимки направени за време на третманот. Со помош на компјутерот моментно се проценуваат добиените координати на туморот и се прилагодува дозата на зрачење. Затоа малите движења на пациентот не влијаат на третманот. Дадената доза на зрачење е ограничена на туморот, а оштетувањето на околното здраво ткиво е сведено на минимум. Ефектите од постапката доаѓаат постепено во одреден временски период, а туморот се намалува.
CyberKnife може да се користи за стереотактична радиохирургија (SRS) и стереотактична аблативна радиотерапија (SABR). SRS е алтернатива на операција со која не се опфатени никакви засеци. Наместо тоа, се користат фокусирани зраци на зрачење за лекување на канцерогени ткива со хируршка прецизност. Целта е целосно уништување на туморот во една сесија со високи дози на зрачење. Кога овој третман се спроведува во повеќе од една сесија (вообичаено 3-5 сесии) се нарекува стереотактична радиотерапија (SRT). За разлика од уредот Gamma Knife, кој е проектиран да врши радиохирургија главно на лезии на мозокот, CyberKnifeможе да се користи за третман насекаде во телото. Тоа вообичаено се нарекува стереотактична радиотерапија на телото (SBRT) или стереотактична аблативна радиотерапија (SABR). SABR применува високи дози на целните области со екстремна точност, предизвикувајќи минимално оштетување на околните здрави ткива.
CyberKnife може да се користи за третман на рак во кој било дел од телото кога е индицирана терапија со зрачење. Се претпочита за третман на малигни и бенигни тумори, метастази, артериовенски малформации и некои функционални заболувања. Сепак, пациентите треба да се консултираат со своите лекари за да утврдат дали овој третман е соодветен за нив.
Состојби кои можат да се третираат со CyberKnife се:
Методот може безбедно да се користи кај пациенти кои претходно примале радиотерапија, но болеста се повторила во истата област.
Третманот со CyberKnife може да се користи како прва опција за рак на простата во рана фаза, од низок или среден ризик. Кај пациенти со напреднат рак на простата, овој метод може да помогне да се забави прогресијата на болеста. Операција и радиотерапија се вообичаени опции за третман на рак на простата. CyberKnife е подеднакво ефикасен во споредба со операција и е попрецизен од конвенционалната терапија со зрачење. Според клиничките податоци, третманот на простата со SBRT нуди одлични стапки на преживување без појава на болеста пет години по третманот. Покрај тоа, третманот е неинвазивен, безболен и погоден за пациентите. Третманот со CyberKnife за рак на простата вообичаено завршува за 4-5 сесии во текот на 1-2 недели, додека традиционалната радиотерапија трае 8-10 недели.
Поради неговите специфични карактеристики, CyberKnife вообичаено предизвикува помалку и поумерени несакани ефекти во споредба со стандардната радиотерапија. Кај повеќето пациенти се јавуваат малку до никакви несакани ефекти. Сепак, како и секој третман со зрачење, Cyberknife може да донесе некои потенцијални ризици. Тие може да варираат од пациент до пациент, во зависност од видот на туморот, локацијата, дозата на третман и општата здравствена состојба. Кај некои случаи привремено може да се забележат замор, иритација на кожата, гадење и повраќање. Некои пациенти може да се соочат со специфични проблеми во зависност од третираната област. За потенцијалните несакани ефекти и како би можеле да се надминат треба детално да разговарате со вашиот лекар пред постапката.